Kennis en innovatie
De gemeente Deventer spant zich in om de reconstructie van de Lebuinuspleinen emissiearm te realiseren.
Hartje Deventer gaat op de schop
“We gaan zo stankvrij en stil mogelijk bouwen”
De reconstructie van de Lebuinuspleinen – de drie pleinen rond de Lebuinuskerk in hartje Deventer- gaat na de zomer van start. Het Grote Kerkhof, de Stromarkt en de Nieuwe Markt worden omgetoverd van ‘a place to buy’ tot een emissievrije ‘place to be’ met meer bomen en groen. Alle betrokkenen, van burgers en bedrijven tot belangenorganisaties, hebben intensief geparticipeerd in de ontwikkeling van de plannen.
Duurzame bouwlogistiek
Mensen willen terugzien waar ze waarde aan hechten, weten wethouder duurzaamheid Carlo Verhaar en projectmanager infra Jan Jaap van der Woude van de gemeente Deventer. Zo wordt een deel half-verharding, mede om hittestress en wateroverlast te verminderen. Deze reconstructie past eveneens in het plan voor Duurzame Bouwlogistiek van Apeldoorn en Deventer. Dit plan geeft onder meer een belangrijke impuls aan de economie leefbaarheid van de stad.
STAP IN – provinciale support
Onder de noemer ‘Stap in’ ondersteunt de provincie Overijssel samen met Gelderland de zogeheten ‘landsledige aanpak stadslogistiek’, vertelt logistiek makelaar Freek Boele. “Deventer is een mooi voorbeeld. Binnen deze aanpak worden nog veel meer projecten uitgevoerd. De provincie ondersteunt dat met advies en bijvoorbeeld webinars. Zo organiseren Port of Logistics Overijssel en Samenwerkingsproject Expertpool Stadslogistiek op 10 juni 2021 het web-event STAP IN Zero Emissie Stadslogistiek. Daarin bespreken Deventer, Zwolle en Enschede hoe ze met duurzame stadslogistiek omgaan, wat het betekent voor ondernemers en welke subsidieregelingen er zijn.”
Projecten duurzaam verwezenlijken
Bouwen is tot nu toe vaak inefficiënt georganiseerd met alle gevolgen van dien voor het aantal verkeersbewegingen, de veiligheid, de bereikbaarheid en de uitstoot van fijnstof, stikstof en CO2. Van der Woude: “Dat kan anders. Deventer behoort tot de gemeenten die in 2025 een Zero Emissie Zone gaan invoeren op basis van het Klimaatakkoord. Kortom, Deventer gaat het project zo duurzaam mogelijk verwezenlijken.”
Breed gedragen project
“De participatie heeft geresulteerd in een breed gedragen project”, zegt wethouder Verhaar. “De voorbereidingen zijn in volle gang, het Grote Kerkhof is inmiddels autovrij, er is succesvol geëxperimenteerd met een grote zandbak.” De reconstructie moet vanzelfsprekend zo emissievrij mogelijk wordt uitgevoerd, zegt projectmanager infra Van der Woude. “Binnen de Raad is dit uitgebreid besproken en het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) heeft geld voor adviseurs beschikbaar gesteld. Geheel emissieloos bouwen is nog niet haalbaar. Emissiearm wel. Wij merken hoezeer aannemers zich inspannen om geluid, brandstof en warmte van auto- en machinemotoren te beperken. Ze kijken wat er beschikbaar en haalbaar is. Dat betreft vooral elektrisch materieel, biobrandstof en waterstof. Wij gaan de aannemers niet uitdagen maar wel ondersteunen. Ze hebben bijvoorbeeld laadpunten nodig om machines op te laden. Die hebben we al, vanwege de jaarlijkse kermis in de binnenstad.”
Lastig afwegen
Bij de verkenning is ook gekeken naar mogelijkheden voor zaken als elektrische graafmachines en trilapparaten. Eén aannemer heeft een grote elektrische wals, een ander een dito vrachtwagen. Alle andere vrachtwagens en grote machines draaien op diesel 5, reden om geen aparte hub te kiezen want ook overladen kost energie. Wel komt er een carpoolplek zodat personeel met elektrisch vervoer naar de binnenstad komt. Van der Woude: “We hebben in Harderwijk gekeken naar een groot bouwproject. Ook daar zijn smalle straatjes, maar wij hebben langs de IJssel wel betere aanrijdroutes. Daarnaast zijn doorlooptijd en emissieloos werken lastig tegen elkaar af te wegen. Hoofdzaak is dat de opdrachtnemers voldoen aan ons eisenpakket en zich inspannen om zo emissiearm mogelijk te werken.”
Pionieren
Naast het milieu is er nog een reden om emissiearm te bouwen, benadrukt Verhaar. “Hier in de binnenstad wonen mensen, logeren gasten in hotels, er wordt gewinkeld. Niemand zit te wachten op overlast van lawaaierige, naar diesel stinkende generatoren. Deventer baseert zich bovendien op het schone-luchtakkoord. Dat past binnen ons beleid met het nieuwe stadhuis in 2016, met de nieuwe wijk in de Tuinen van Zandweerd, met elektrisch openbaar vervoer in de binnenstad. Aannemers zijn aan het pionieren; wij berekenen alles en evalueren binnenkort het aanbestedingstraject Lebuinuspleinen. We zetten gewoon door.”
Gezond werken
Voor werknemers in de bouw blijkt het ook een succes. Toen begin 2021 proefsleuven werden gegraven voor leidingen en kabels, nam Verhaar een kijkje. “De werklui vonden het fantastisch werken zonder lawaai en stank! Batterijen opladen blijkt goed te gaan. Kortom, je zou wel gek zijn als je niet voorop zou willen lopen met duurzaam bouwen.”
Meer weten
Dit is het eerste deel van een serie artikelen over duurzame stadslogistiek in Deventer.
Meer informatie over andere projecten die gesteund worden door de provincie Overijssel staan op:
